Kardeşlik belki de tanımlanması en zor durumlardan biridir. Ne onlarsız olabilirsiniz, ne de onlarla beraber… Her ne kadar kardeş kıskançlığı çocukluk problemi olarak tanımlansa da, yetişkinlerin de gündeminde yoğun bir şekilde yer alan bir konu olabilir.
Kıskançlık da tıpkı diğer duygular gibi normal ve kabul edilebilir bir durumdur. Ancak bu durumun şiddeti ve hayatını etkileme düzeyi zaman zaman müdahale edilme düzeyine ulaşabilir.
Kardeş kıskançlığını etkileyen faktörler arasında;
- Anne-baba ve yakın ailenin tutumları,
- Kardeşlerden birinin özel durumu nedeniyle daha fazla desteğe ihtiyacı olması,
- Büyük kardeş için ilginin birden azalması sıralanabilir.
Kıskanç bir çocuk bunu ailesine aktif ya da pasif bir şekilde anlatmayı seçebilir. Özellikle doğumdan sonra anneden uzak kalmayı tercih edebilir ve içine kapanabilir. Uykusu ve iştahı artabilir ya da azalabilir. Gelişim özelliklerinde gerileme yaşayarak, tekrar parmak emme, alt ıslatma, bebeksi konuşma davranışlarında bulunabilir. Fiziksel ya da sözel bir şekilde anne-babasına ve kardeşine şiddet uygulayabilir. Okula gitmek istemeyebilir.
Bu durumlarla karşılaşmamak ya da yeni gelen kardeşini daha olumlu karşılaması için ailelerin alabileceği önlemler neler olabilir?
- Anne – baba olarak oluşabilecek tüm olumlu ve olumsuz durumlara başta sizlerin hazırlanmış olması gerekmektedir. Hayatınızdaki değişiklikleri öncelikle sizlerin yönetebilmeniz gerekli ki, çocuklar da bu durumla baş etme becerileri geliştirebilsinler.
- Çocuklarının bu duruma alışmalarını sağlamak için dramalar, masallar, çizgi filmler… gibi birden çok farklı tekniği kullanarak onların aklında kardeş sahibi olmanın getireceği olumlu ve olumsuz durumları konuşması için fırsat sağlayın.
- Anne ve babanın büyük çocuklara olan sevgisi değişmeyecek olsa da, bu durumun açıklığa kavuşturulması da oldukça önemlidir.
- Abla/Abinin yaşam standartlarında olabildiğince az değişiklik yapmak onların da durumu kabullenmesini kolaylaştıracaktır. Örneğin,düzenli olarak annesiyle gittiği bir haftasonu aktivitesinin sonlanmasındansa farklı bir aile üyesiyle aynı aktiviteye devam edebilmesi yararlı olacaktır.
- Kardeşin bakımı ile ilgili abla/abiden de destek alınarak, ailenin ihtiyaç duyulan bir üyesi olduğu hissettirilebilir.
- Konuşmalarınızda kardeşinin sürekli olumsuz özelliklerine odaklanmak yerine ailenizin olumlu özelliklerine yoğunlaşın. Örneğin, “Gelen kardeşin çok yaramaz olacak hep ağlayacak” şeklindeki ifadeler abla/abilerin de kardeşleri hakkında olumsuz düşünceler geliştirmesine neden olabilir.
- Kardeşler için anne/baba ile geçirebilecekleri zamanların planlanması özel paylaşımların yaşanabilmesine fırsat tanıyacaktır.
Tüm aileniz için keyifli ve huzurlu bir büyüme süreci dilerim…