Çocuklarda empati kavramı yaşa bağlı olarak gelişmektedir. Yaşamın ilk haftasında bebeklerin, bir diğerinin ağlamasına karşı üzüntüyle ve ağlayarak karşılık vermesiyle başlayan bu beceri, ailenin ve okulun desteği ile gelişebilir.
- 1–2 yaş arasında bebek, karşısında gördüğü kişinin davranışını taklit ederek onun o anda hissettiği duyguyu anlamaya çalışır.
- 2–3 yaş döneminde ise duyguları taklit edebilmeye başlar.
- 3-5 yaş arasında çocuklar diğer insanların duygu ve düşüncelerinin kendisinden farklı olduğunu anlamaya ve karşısındaki kişiye yardım etmeye başlar.
- 6–9 yaş aralığı; empatinin tam anlamıyla başladığı dönemdir. Dilin gelişimi ve soyut düşünebilme becerisinin artması ile empati yeteneği de artış gösterir.
- 10–12 yaş döneminde çocuk, soyut düşünebilme becerisinin gelişmesiyle tanımadığı kişilere de empati duyabilir. Dünya sorunları hakkında düşünmeye başlayabilir.
Bu yaş dönemlerinde empatinin kazanılması, bu becerilerin mutlaka tam anlamıyla uygulamaya konulacağını ifade etmez. Diğer tüm alanlarda olduğu gibi çocuklar, empati alanında da ne kadar çok fırsat yakalarlar ve ne kadar iyi örneklerle desteklenirlerse o kadar gelişebilirler.
Anne/Baba olarak ne yapabilirsiniz?
- Çocuğunuzun söylediklerini anlamaya çalışın. Çocuğunuzla yaptığınız konuşmalarda “Onun için anlamı ne? Ona ne hissettiriyor?” sorularının cevabını arayın.
- Siz de kendi duygu ve düşüncelerinizi net olarak söyleyerek çocuğunuzun empati gelişimine destek olun. Çok yorgun olduğunuz bir günde, çocuğunuzun parka çıkma teklifini reddettiğinizde bunun nedenini ve nasıl hissettiğinizi de onunla paylaşın. Çözümün çoğu kez çocuğunuzdan geldiğini duyduğunuzda paylaşımlarınız daha keyifli olacaktır.
- Her zaman akıl vermek ve çözüm bulmak zorunda değilsiniz, bazen sadece yanında olduğunuzu göstermek yeterli olacaktır.